ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΘΕΡΜΗΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

 ΕΛΛΗΣ ΠΑΠΠΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 09 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2011

ΩΡΑ 18:30 Μ.Μ

ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

 "ΝΟΗΣΙΣ"

  ΟΜΙΛΗΤΕΣ:

ΦΙΛΟΘΕΗ ΚΟΛΙΤΣΗ -ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

(ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ)

&

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

(ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ ΠΑΠΠΑ)

«Οι νέοι των τελευταίων δεκαετιών του 20ου αιώνα, δεν μπορούν να καταλάβουν τη σχέση ενός κομμουνιστή του ‘40 με το Κόμμα. Ήταν μια σχέση καθαρά μεταφυσική» γράφει η Έλλη Παππά στην πνευματική της διαθήκη, που μόλις κυκλοφόρησε, αυτούσια και υπό τον τίτλο «Έλλη Παππά - Μαρτυρίες μιας διαδρομής», από τις εκδόσεις του Μουσείου Μπενάκη
 (σελίδες 349).

«Η προσωπική μου αντίληψη» συνεχίζει η ίδια «ήταν ότι το να ξεκόψεις από το Κόμμα ή να σε απορρίψει το Κόμμα ήταν σαν να σε απόδιωχνε το γένος σου στην κοινωνία των γενών: Ήταν ποινή χειρότερη από την καταδίκη σε θάνατο» λέει η γενναία αγωνίστρια της Αριστεράς, η οποία 16 χρόνια πριν πεθάνει είχε καταθέσει σε δύο φάσεις, το 1993 και το 1995, στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, δύο κείμενά της για την βιωματική της μαρτυρία και την πολιτική της εμπειρία από την μακρόχρονη θητεία της στο κομμουνιστικό κίνημα, με τον όρο να ανοιχτούν μετά τον θάνατό της.

Η Έλλη Παππά, σημαντικό στέλεχος του ΚΚΕ από τα κατοχικά χρόνια, κρίκος στην αλυσίδα του παράνομου μηχανισμού του κομμουνιστικού κόμματος στην διάρκεια του εμφυλίου έως την σύλληψή της, τον Δεκέμβρη του 1950 , παρέμεινε μέχρι το τέλος της (πέθανε στις 27 Οκτωβρίου 2009), μαχητική, διανοούμενη, ασυμβίβαστη.

Καταθέτει τα πράγματα όπως τα αντιλήφθηκε, τα πίστεψε και τα ερμήνευσε. Παρέδωσε τεκμήρια που εναπόκειται στους ιστορικούς να τα εκτιμήσουν.

«Ποιος ήταν ο ρόλος ανθρώπων με ηγετικές θέσεις ή εξ απορρήτων της ηγεσίας με αινιγματική προσωπικότητα και δραστηριότητα;» είναι ένα ερώτημα που την απασχολεί έντονα και υπογραμμίζει τρεις περιπτώσεις - Θ. Λυκογιάννη, Δ. Βλαντά, Ν. Βαβούδη. Οι εκτιμήσεις της μάλιστα για τον τελευταίο, διαπερνούν το βιβλίο. Σημειώνεται ότι ο Νίκος Βαβούδης, στέλεχος του ΚΚΕ, είχε την εποχή εκείνη την ευθύνη των ασυρμάτων που επέτρεπαν την επικοινωνία με την εξόριστη ηγεσία του ΚΚΕ.

Από το στέλεχος του ΚΚΕ, Νίκο Ακριτίδη, περίμενε, όπως γράφει, κάποιες εξηγήσεις , «πράγμα που δεν έγινε ποτέ».

Η γνωριμία της με το ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, Νίκο Μπελογιάννη, ο έρωτάς τους, η σύλληψη και η απομόνωσή τους στην φυλακή, η εκτέλεση Μπελογιάννη, τα γράμματα στον γιο τους Νίκο, κυριαρχούν στο κείμενό της.

Η μακρά της «θητεία» στις φυλακές Αβέρωφ (αποφυλακίστηκε το 1963), οι συγκρούσεις της με ομάδα φυλακισμένων γυναικών, η καθαίρεσή της από τα κομματικά της καθήκοντα μέσα στην φυλακή, κατονομάζονται, αποκαλύπτοντας τραγικές παραμέτρους.

«Με την ελπίδα ότι οι καταγεγραμμένες εμπειρίες της μπορούν ίσως να χρησιμεύσουν σε κάτι» η Έλλη Παππά, αναφέρει ρητά ότι «η αλλαγή μεθόδων λειτουργίας, λήψης κι εφαρμογής των αποφάσεων, ο σεβασμός στους αγωνιστές είναι πλέον στοιχειώδεις ανάγκες για την Αριστερά του τόπου μας, ύστερα από τις σκληρές εμπειρίες της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού».

Ειδικό κεφάλαιο στο βιβλίο είναι το πολυσέλιδο δακτυλόγραφό της, για τον Νίκο Πλουμπίδη, το οποίο κατέθεσε πρώτο στο Μπενάκη, το 1993.

«Χρύσα Χατζηβασιλείου, Στέργιος Αναστασιάδης, Νίκος Πλουμπίδης: τρία μέλη του Πολιτικού Γραφείου που είχαν αντιταχθεί στην απόφαση για τον ένοπλο αγώνα. Και οι τρεις εξοντώθηκαν διπλά. Με την απομόνωση, την δυσφήμιση ή το διά της σιωπής θάψιμο από το ίδιο το Κόμμα, στο οποίο ήταν στρατευμένοι με αφοσίωση και συνέπεια μέχρι θανάτου» γράφει, μεταξύ άλλων η Έλλη Παππά.

Στο κείμενό της για τον Νίκο Πλουμπίδη, περιλαμβάνεται και το ιδιόχειρο γράμμα του προς την ίδια, με ημερομηνία 4/5/52, στο οποίο της γράφει για τον Νίκο Βαβούδη , ενώ με διάθεση προστατευτική, την συμβουλεύει πώς να διαχειριστεί τις πολύ δύσκολες καταστάσεις που αντιμετωπίζει μέσα στην φυλακή, μετά την εκτέλεση του Μπελογιάννη.

Για την «υπόθεση Πλουμπίδη», η Έλλη Παππά καταθέτει ό,τι βίωσε και γνωρίζει. Εξάλλου η υπόθεση Νίκου Πλουμπίδη,- για τον οποίο δεν έγινε ποτέ κομματική αποκατάσταση όπως ο ίδιος την εννοούσε, σε συνέδριο του ΚΚΕ, - είναι ένα αυτόνομο κεφάλαιο στην ιστορία του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος και στη νεώτερη πολιτική ιστορία.

Τον τόμο «Έλλη Παππά - Μαρτυρίες μιας διαδρομής», επιμελήθηκε ο ιστορικός του Μουσείου Μπενάκη, Τάσος Σακελλαρόπουλος.

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟ ΓΙΟ ΜΟΥ

 (Εκδόσεις Άγρα)

Παιδί  μου,
Αυτές τις μέρες κλείνουν τρία χρόνια από τη δίκη που σ’ άφησε χωρίς πατέρα. Τέτοιες μέρες όλα είναι ζωντανά, ολότελα ζωντανά στο μυαλό και στην καρδιά, που την καίνε αδιάκοπα. Μα δεν θέλω να σου γράψω γι’ αυτά. Σκεφτόμουνα πως όταν μεγαλώσεις θα μάθεις πολλά για τον πατέρα σου. Μα για την καρδιά του, για την αγάπη του, για το τι ήταν η αγάπη μας που γέννησε εσένα δε θα μπορέσεις να μάθεις παρά πολύ λίγα αν δεν είναι η μάνα σου να σ’ τα πει. Και καθώς δεν μπορώ να ξέρω, αγοράκι μου, αν θα βρίσκομαι κοντά σου όταν εσύ θα γίνεις παλικάρι, σκέφτηκα να σου γράψω. Θα φυλάξει τα γράμματά μου η γιαγιά σου ή η θεία σου. Και σαν θα γίνεις δεκάξι χρονών, όταν η καρδιά σου, το μυαλό σου, ο χαρακτήρας σου θα είναι σαν δροσερά μπουμπούκια έτοιμα ν’ ανθίσουνε σε όμορφα λουλούδια και να δώσουνε πλούσιο και γερό καρπό, θα’ ναι καιρός να γνωριστείς πιο καλά με τον μεγάλο Νίκο. Θα σου δώσω κομμάτια από τη ζωή μας κι απ’ τα γράμματά μας στην Ασφάλεια. Όσο μπορώ πιο πολλά.
Φλεβάρης 1955, Φυλακές Κάστορος (Πειραιάς)

        ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ ΠΑΠΠΑ

            Μελέτες

• Ο Πλάτωνας στην Εποχή μας (1981, 1998)
• Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς στο Κεφάλαιο του Μαρξ (1983, 1984)
• Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας - Η έννοια της ελευθερίας στον προσωκρατικό υλισμό (1985)
• Μύθος και ιδεολογία στη Ρωσική Επανάσταση - Οδοιπορικό από το ρωσικό αγροτικό λαϊκισμό στο λαϊκισμό του Στάλιν (1990)
• Ο Λένιν χωρίς λογοκρισία και εκτός μαυσωλείου (1991)
• Κομμούνα του 1871: Επανάσταση του 21^ου αιώνα; (1992)

          Λογοτεχνικά έργα

• Το ημερολόγιο ενός φυλακισμένου (Μυθιστόρημα, Βουκουρέστι 1961)
• Δουλειά της φυλακής (Διηγήματα και ποιήματα, 1979)

Άλλα έργα

• Βίος και έργα της γάτας της Σοφής (1984)
• Σελίδες από τον τύπο της Αντίστασης (1985)
• Νίκος Κιτσίκης - Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός (1986)